Frankofoniaren Nazioarteko Erakundeak (OIF) kongresu bat antolatzen du bi urtean behin, kultura-politiken arloko esperientziak eta jardunbide egokiak partekatzeko, eta mundu osoko herrialdeek parte hartzen dute bertan. Quebecen maiatzaren 22tik 24ra egingo den aurtengo edizioan, Euskadi gonbidatu berezi izango da, frantsesez hitz egiten duten herrialdeekin harremanak ezartzeko duen interesagatik. Ibone Bengoetxea lehen lehendakariorde eta Kultura eta Hizkuntza Politikako sailburua bertan izango da OIFeko 93 estatu eta gobernu kide baino gehiagori Euskadiko kultura-eredua eta -sistema azaltzeko.
OIFek frantsesa ama-hizkuntza, ofiziala, administratiboa edo mundu frankofonoan interes kultural edo politikoa duten herrialdeak biltzen ditu. Azken ezaugarri horrek ahalbidetu du Euskadiren presentzia Quebecen egingo den elkarraldian. Martxoan, Etxepare Euskal Institutuak “Ça colle au basque” ekimena aurkeztu zuen (hitzez hitz, “euskaldunari itsasten natzaio” eta burutik kendu ezin duzun zerbait deskribatzeko herri-adierazpena) euskal kulturak frankofonian duen proiekzioa indartzeko. Hizkuntza, kultura eta identitateen mosaiko bat da, frantsesez hizkuntza komun gisa duten 321 milioi pertsonaz osatua.
Etxeparek Euskadi Globalaren kulturaren eta euskararen motorra izatea du helburu, eta hainbat lurralde frankofonotako erakundeekin loturak sortzen, garatzen eta finkatzen dihardu, komunitate horren nazioarteko proiekzioa aprobetxatuz.
Nazioarteko Konferentzian gune frankofonoan kultura- eta sormen-industriekin lotutako funtsezko gaiak jorratuko dira. Eztabaidatuko diren gai nagusien artean honako hauek daude: industria kulturalak hazkunde ekonomikoaren eta kohesio sozialaren motor gisa, kultura ingurune digitalean eta truke kulturalak.
“Ça colle au basque” proiektua
‘Ça colle au basque’ ekimena lau ardatz nagusitan garatzen da:
- Euskararen eta euskal kulturaren presentzia indartzea Etxepare Institutuak eremu frankofonoan dituen proiektuetan, hala nola Quebec, Libourne edo Bruselako jaialdi eta azoketan.
- Finantzaketa-lerro berriak euskal sortzaileek ekitaldi kultural frankofonoetan eta argitalpen-sektorean parte hartzea errazteko. Euskal literaturarako laguntzak, Cinars eta Rideau bezalako azoka eszenikoak eta ‘Itzultzaile Berriak’ itzulpen-programaren edizio berri bat sartzen dira 2026an, frantsesa ardatz hartuta.
- Iparraldeko kultura-eragileekiko lankidetza sustatzea, euskal kulturaren eta frankofonoaren arteko zubi natural gisa duten eginkizuna aprobetxatuz. Nabarmentzekoa da Maitaldia jaialdian Malandain Ballet Biarritzekin izandako lankidetza.
- Esparru akademikoa bultzatzea, Sorbonne bezalako unibertsitateetan ekimen berriak garatuta eta frankofoniaren barruan testuinguru diglosikoetako itzulpenari buruzko kongresu bat antolatuta Parisen.
Euskadi-Quebec harremanak
Euskadik eta Quebecek 2017an sinatutako elkar ulertzeko memoranduma dute. Akordio horrek aldebiko lankidetza-esparru bat ezartzen du bi lurraldeen arteko lotura kulturalak, hezkuntzakoak, ekonomikoak eta zientifikoak sendotzeko. Horri esker, jardunbide egokien trukea sustatzen da, proiektuak elkarrekin garatzen dira berrikuntzaren, ikerketaren, kulturaren eta gazteriaren arloetan, eta lankidetza aktiboa sustatzen da erakundeen, unibertsitateen, enpresen eta kultura-eragileen artean.
