Hondarribiko egungo gobernu-taldeak, lehentasuna eman dio hamarkada bat baino gehiago jarduerarik gabe zeraman Artista Beka ekimena berreskuratzeari. Agintaldi Kulturalaren Planean beka hori berraktibatzeko konpromisoa hartu zen berariaz, eta 2025eko Udal Aurrekontuetan ere islatu zen, sorkuntza artistikora bideratutako partida espezifiko batekin.
2024ko abenduan, udalak 34,3 milioi euroko aurrekontu historikoa onartu zuen, eta proiektuen artean berariaz sartu zuen “Hondarribia Sormen Hiria” programaren barruko bekak aktibatzea, tokiko sortzaileei laguntzeko tresna estrategiko gisa. Dokumentu ofizialek, halaber, azpimarratzen dute sektore artistikoaren baliabideak erakusketa-espazioen eta kultura-bitartekaritzako egituren bidez indartu behar direla.
Hondarribia, herentzia eta sormena dituen hiria
Hondarribiak tradizio artistiko luze eta bizia du. Bizilekua eta inspirazio-iturri izan da figura historiko hauentzat: Remigio Mendiburu, Gaur Talde eragileko kidea; Nestor Basterretxea, hemen bizi izan zen euskal artista nabarmena, bertako kulturan aztarna ezabaezina utzi zuena; Joxe Gracenea, euskal irakaskuntzaren eta pentsamendu artistikoaren erreferentea. José Etxenagusia, Hondarribian presentzia erlijioso handia duen XIX. mendeko pintorea. Enrique Albizu, izen handiko erretratista eta tokiko arte instituzionalaren sinboloa. Eta gaur egun ere hirian bizitzen jarraitzen duten hainbat sortzaile ezagun, zeinetatik honako hauek nabarmentzen ditugu: Javier Sagarzazu pintorea, estilo adierazkorraz nabarmentzen dena, figurazioa eta abstrakzioa uztartzen dituena eta Bidasoako paisaiaren esentzia harrapatzen duena, bere ibilbidean sari nazional eta nazioarteko ugari irabazi dituena; Iñaki Ruiz de Eguino eskultorea eta pintorea, munduko 42 museotan ageri den bere lanarekin, eta hirian bizitzen eta sortzen jarraitzen duena; eta Javier Alkain, Hondarribian bizitzen eta sortzen jarraitzen duen artista garaikide berezia.
Gaur egun, hiriak eferbeszentzia artistiko berritua bizi du, besteak beste Itsas Etxea Auditoriumaren kanpoko Murgildu horma-irudiaren egile Ainara Oskoz Bergaretxe sortzaileak ordezkatua. Obra horrek itsasoa eta mugimendua berrikuntza kolektiboko metafora gisa gogorarazten ditu, eta «ausarditik, berrikuntzatik, murgiltzera» gonbidatzen du; Judas Arrieta, zeinaren lanak nazioarteko eragina duen pop kultura, hiri-artea eta estetika japoniarra uztartzen baititu; edo Artean Espazioa, Juncal Alfonsok sortutakoa, praktika artistiko komunitarioak eta diziplinartekoak sustatzen dituena, edo Maddalen – Udal Arte Garaikidearen Zentroa, 2025eko martxoaren 28an inauguratua. Gogoan izan Maddalen gune balioaniztuna eta dinamikoa dela, eta lehen aipatutako Judas Arrieta tokiko sortzaileak kudeatu duela aurten, tokiko sormena bultzatzeko eta artearen eta komunitatearen arteko elkarrizketa sustatzeko. Zentroan maiatzetik ekainera bitartean «Artea eta Euskara» kolektiboa dago: bertako 14 artista biltzen ditu, hizkuntzaren eta kulturaren arteko elkarguneari buruz hausnartzen dutenak, euskarazko testuak dituzten lanak erakutsiz. Proiektu honek, gainera, herritarren inplikazioa sustatzen du tailerren, hitzaldien eta etorkizuneko ekimenak diseinatzeko «proposamen-kutxa» baten bidez.
Euskal Artearen Hizkuntza: «Artea eta Euskara» erakusketa ekainaren 27ra arte bisitatu daiteke
Euskara eta artea osagarriak dira, eta Artea eta Euskara erakusketak bien arteko lankidetza indartzeko aukera ematen du. Euskal artista garaikideek beren lanak euskaraz aurkeztea ez da soilik aukera estetiko edo komunikatibo bat; euskarak kulturaren eremuan duen presentzia indartzeko ekintza zuzena ere bada.
Arteak gizarteko ideiak, emozioak eta errealitateak transmititzeko gaitasuna du; hori guztia euskaraz adierazteak bizitasuna ematen dio hizkuntzari, eta eguneroko erabilerarako espazio berriak irekitzen dizkio.
Erakusketak gure herriaren eta eskualdearen kultura-aniztasunari eta sormen-aberastasunari balioa ematen die, eta sortzaileak hainbat teknika eta diziplinaren bidez euskaraz gogoeta egitera bultzatzen ditu. Tokiko komunitatearentzat, euskarazko arteak nortasuna indartzen du, belaunaldi berriei erreferenteak eskaintzen dizkie eta euskal kulturaren transmisioa bermatzen laguntzen du.
Horregatik, artea hizkuntza bihurtzen da, eta euskara biziberritu egiten da artearen bidez. Artea ez da adierazpen pertsonala soilik, gure kultura-ondarea zaintzeko tresna ere bada. Euskaraz sortzen dugunean, gure hizkuntza babestu eta haren erabilera indartzen dugu, artea eta hitza elkarrekin bizi daitezen.
