Lehendakariorde eta Ekonomia, Lan eta Enplegu sailburuak ikastaroaren balantzea egin du, non euskal ekonomiaren une ona nabarmendu duen, kontsumoak, turismoak, empresa inbertsioak eta Europako funtsen kudeaketa eraginkorrak bultzatuta
2025eko lehen seihilekoaren balantze ekonomikoa egin du Mikel Torres Lehendakariorde eta Ekonomia, Lan eta Enplegu sailburuak, eta 2024ko Euskal Ekonomiaren Urteko Txostena aurkeztu du. Hedabideen aurrean egindako agerraldian azpimarratu duenez, euskal ekonomiak «une sendoa bizi du» eta «aurreikuspenak positiboak dira oraindik», nazioarteko ziurgabetasuna gorabehera.
Hala erakusten du urteko bigarren hiruhilekoan Euskadiko BPGa % 2,2 hazi izanak urte batetik bestera, Eusko Jaurlaritzaren hasierako aurreikuspenak gaindituz. Hazkunde hori, batez ere, oinarritzen da etxebizitzetako kontsumoaren dinamismoan eta zerbitzuen sektorearen portaera onean. Gainera, azken urtean 13.000 enplegu berri sortu dira, eta termometro ekonomikoa 99,3 puntukoa izan zen ekainean, gehienezko potentzialetik hurbil dagoen jarduera mailaren isla.
Kontsumo adierazleek bilakaera iraunkorra berresten dute. Maiatzean azalera handietako salmentak % 2,5 gehitu ziren eta txikizkako merkataritzakoak % 5,6. Torresek azaldu du enpleguaren hobekuntzak eta landunen kopuruaren gorakadak barne gastua estimulatzen ari direla.
Bestalde, turismoa da oraindik motor ekonomikoetako bat; izan ere, ekainean, ostatu gauak % 8,7 gehitu ziren, landa ostatuak % 19,6 eta apartamentu turistikoak % 27,6. “Datu horiek berretsi egiten dute Euskadik bisitariak erakartzeko eta jarduera eta enplegua sortzeko duen gaitasuna”, nabarmendu du Mikel Torresek.
Etxebizitzaren sektoreak ere dinamika positiboari eusten dio. Maiatzean, etxebizitzen salerosketa % 17 hazi zen aurreko urtearen aldean. Eta urtarriletik maiatzera 18.812 etxebizitza saldu eta 10.571 hipoteka formalizatu dira, eta horrek merkatu sendoa erakusten du.
Industriari dagokionez, Industria Produkzioaren Indizea urte batetik bestera % 1,9 hazi zen maiatzean. Hazkundea beste sektore batzuetan baino apalagoa bada ere, Europako adierazleek hobekuntza txiki bat adierazten dute, euroguneko PMIaren gorakadarekin (51 puntu) bat etorriz, Alemania suspertzen ari baita.
Euskal ekonomia ere bere empresa dinamismoagatik nabarmentzen da. Urtarriletik maiatzera 1.731 sozietate berri eratu ziren, 102 milioi euro baino gehiagoko kapitalarekin, 2008tik izandako kopururik handiena. Dinamismo hori eraikuntzaren sektorera eta empresa inbertsiora ere hedatzen da, hedapen kutsuari eusten baitio.
Euskal ekonomiaren martxan eragin handia izaten ari dira Berreskuratze eta Erresilientzia Mekanismoaren (MRR) funts europarrak. Maiatzera arte, Euskadik 3.962 milioi euro jaso ditu, eta horietatik 1.300 milioi kudeatu ditu Eusko Jaurlaritzak, % 80,2ko egikaritze tasarekin.
Euskadi da nagusi funts horien kudeaketaren eraginkortasunean, deialdiak ebazteko tasa % 75,4koa baita (estatuko % 68ren aldean). Gainera, esleitutako funtsen % 43 ETEetara eta mikroenpresetara bideratu dira, bidezko banaketa bermatuz.
Halaber, Euskadik 1.422 milioi euro bildu ditu PERTEetan, Estatuko guztizkoaren % 8,1, 456,5 milioi gehiago abenduarekin alderatuta. Datu horrek agerian uzten du euskal enpresen lehiarako gaitasuna eta proaktibitatea, lizitazio eta proiektuetan estatuko batez bestekoaren gainetik baitaude.
Zifra errekorrak enpleguan
EUSTATen datuen arabera, azken hiruhilekoan 18.900 landun gehiago batu dira. Langabezia tasa % 5,7ra jaitsi da Euskadin, eta Europar Batasuneko eta Espainiako batez bestekoaren azpitik geratu da. Horrela, Autonomia Erkidegoak sendotu egin du bere posizioa, Europako lan adierazlerik onenetakoa duen eskualde gisa.
Hazkunde ekonomikoari ez ezik, Ekonomia, Lan eta Enplegu Sailak abian jarritako politika publiko aktiboei ere zor zaie aurrerapen hori. Ildo horretan, Lanbideko Administrazio Kontseiluak onartu du 33 milioi euro mobilizatzea 2025ean, laneratzeko zailtasun handienak dituzten kolektiboei laguntzeko: iraupen luzeko langabeak, gazteak, 50 urtetik gorakoak eta desgaitasuna duten pertsonak.
Aurreikuspen ekonomikoak
Faktore guztiak aztertuta, Eusko Jaurlaritzak ikuspegi positiboari eusten dio datozen urteetarako, 2025erako % 2,1eko hazkunde aurreikuspenarekin eta 2026rako % 1,7koarekin. Horrek esan nahi du datorren urterako beheranzko berrikuspen txiki bat egingo dela, eurogunean desazelerazio aurreikuspena baitago.
Hala ere, zenbait erronkek bere horretan diraute, hala nola inflazioak (% 2,8) eta esportazioen jaitsierak (% 0,6) urteko lehen bost hilabeteetan. Hala ere, Estatu Batuen eta Europaren arteko akordio berriak, Europako esportazioei % 15eko muga zerga unibertsala ezartzen dienak, egonkortasuna ekar lezake euskal enpresek inbertsio berriak planifikatu ahal izateko.
“Euskal ekonomia hazi ez ezik, modu sendo eta iraunkorrean hazten da, kohesioarekin eta erantzukizunarekin”, azpimarratu du Lehendakariordeak. “Enpresek inbertitu egiten dute, enplegua hazi egiten da, eta erakundeetatik inor atzean utziko ez duen garapenarekin dugun konpromisoa indartzen dugu”. “Prest gaude erronkei aurre egiteko gure gaitasunetan konfiantza izanda, erantzukizun publiko eta pribatuarekin eta aurrerapenaren buru izaten jarraitzeko anbizioarekin”, gaineratu du.
