Osasun Departamentuak gripearen eta covidaren aurkako txertaketa kanpaina hasi du astelehen honetan. Helburua da pertsona zaurgarrienen eta langile sanitario eta soziosanitarioaren babesa indartzea, gaixotasun horiek pertsonen osasunean eta zerbitzuen arreta gaitasunean duten eragina murrizteko.
Txertaketa geure osasuna babesteko eta, aldi berean, birus horien aurrean arrisku handiagoa izan dezaketen gure inguruko pertsonak zaintzeko modu bat dela azpimarratzeko asmoz, ‘Jarri Txertoa. Zaindu zure burua, zaindu ingurukoak’ komunikazio kanpaina jarri da martxan.
Kanpaina honen aurkezpenean, gaur goizean Barañain I Osasun Zentroan egin denean, Fernando Dominguez Osasun kontseilariak, Maria Angeles Nuin Nafarroako Osasun Publikoaren eta Lan Osasunaren Institutuko (NOPLOI) zuzendari gerentearekin eta Susana Miranda Osasunbidea-Nafarroako Osasun Zerbitzuko Lehen Mailako Arretako gerentearekin bat egin du. Kontseilariak txertoa hartzeko deia egin die herritar guztiei “hitzordua eska dezaten, hori osasun indibidualaren kontua baita, baina baita osasun kolektiboarena eta osasun publikoarena ere, neguko denboraldian bereziki zenbait birusen zirkulazioa murrizteko”.
Bestalde, Nuinek gogorarazi die 200.000 pertsonari baino gehiagori txertoa jarri behar dietela, eta hala eginez gero, arnas birus horien aurrean immunitatea hobetu ahal izango dutela, konplikazioak, ospitaleratzeko arriskua eta koadro larriak garatzeko aukera murriztuz. “Gripearen aurkako txertaketak bakarrik saihestu zituen infekzio honengatiko 445 ospitaleratze aurreko denboraldian” nabarmendu du.
Lehen Mailako Arretako gerenteak azaldu duenez, kanpaina abenduaren 12ra arte luzatuko da, baina data horren ondoren txertatzen joango diren pertsonei (haurdun berriak, arrisku-faktoreak dituzten paziente berriak, arrisku-taldeetan sartutako nazioarteko bidaiariak) edo hasieran ezarritako aldian ezin izan zutenei txertatzen jarraituko zaie.
Nola eskatu hitzordua eta nork hartu behar duen txertoa
Lehentasunez, 60 urtetik gorako pertsonek Osasun Karpeta Pertsonalaren bidez egin ahal izango dute. Era berean, zure osasun-zentroko edo kontsultategiko aurretiko hitzorduetarako telefonora deituta 10:00etatik 12:00etara, edo zure Lehen Mailako Arretako zentrora bertaratuta. 60 urtetik gorako pertsonek SMS bat jasoko dute, dagokien adin-taldearen arabera, txertoa hartzeko hitzordua har dezaketela adierazteko.
Osasunbidea-Nafarroako Osasun Zerbitzuko (NSS-O) osasun-langileen txertaketa ere gaur hasiko da, SMSak jaso ondoren, Osasuneko Karpeta Pertsonalaren edo Prebentzio Zerbitzuko 848 4226 00 (Iruña eta Lizarra) edo 848 42 60 60 (Tutera) telefonoen bidez auto-zita eskatzeko.
Kanpaina honen helburu nagusia da biztanleriaren gripeak eta covid-ak eragindako morbimortalitatea murriztea, pertsona ahulenen taldeak eta gripeak haien osasunean eragin handiagoa izan dezaketenak immunizatuz. Hala, NOPLOIk Osasun Publikoaren Buletin honetan adierazten duen bezala, osasun-agintariek honako hauei gomendatzen diete gripea eta covid-a batera txertatzea:
- 70 urteko edo gehiagoko pertsonak
- Desgaitasun-zentroetan, adinekoen egoitzetan eta erakunde itxietan bizi diren 5 urteko edo gehiagoko pertsonak.
- Ahultasun berezia duten pertsonak (> 6 hilabete): immunosupresioa (immunieskasia primarioak eta GIB edo farmakoek eragindako infekzioak eraginikoa barne, bai eta transplanteen hartzaileetan, CAR-T eta osagarrietan defizita ere).
- Arrisku-baldintza jakin batzuk ditzaten 12 eta 59 urte bitarteko pertsonak.
- Haurdun dauden emakumeak haurdunaldiaren edozein hiruhilekotan.
Gainera, gripearen aurkako txertoa honako hauei ere gomendatzen zaie: 60 eta 69 urte bitarteko pertsonei, 6 eta 59 hilabete bitarteko haurrei, zentro publiko eta pribatuetako langile sanitario eta soziosanitarioei, bestelako arrisku-baldintzak dituztenei, etxeko zainketak ematen dituztenei edo konplikazioak izateko arrisku handia duten beste batzuen bizikideei, zentro sanitarioetan eta soziosanitarioetan praktikak egiten ari diren ikasleei, eta haur-hezkuntzako zentroetako langileei edo animaliekiko edo haien sekrezioekiko zuzeneko lan-esposizioa duten pertsonei (granjetan edo bestelako ustiategietan).
Helburua: 60 urtetik gorako biztanleen % 75ek gripearen aurkako txertoa hartzea
2025-2026 denboraldian gripearen aurkako txertaketa-kanpainarako NOPLOIk ezartzen dituen helburuak 60 urtetik gorakoen artean % 75eko estaldura lortzea da, egoitzetan bizi direnen artean arreta berezia jarriz, eta % 60koa haurdun dauden emakumeen eta 6-59 hilabetetik beherakoen artean.
Covid delakoaren kasuan, 70 urte edo gehiagoko pertsonengan % 75eko estaldura lortu nahi da, eta % 60koa haurdun daudenengan.
2024-2025 denboraldiari dagokionez, Osasun Publikoaren Aldizkari honetan jasotzen denaren arabera, tamaina eta ezaugarri normalak zituen gripe-uhin bat sortu zen, abendutik martxora zabaldu zena, eta hiru birusak (AH1N1, AH3N2 eta B) ibili ziren. B gripearen birusa izan zen nagusi gazteen artean eta lehen mailako arretan ikusitako kasuetan, eta A birusak eragin zituen ospitaleratzeen % 87a. Zehazki, 2024ko urritik 2025eko irailera bitartean 806 ospitaleratze, ZIUn 23 ospitaleratze eta 54 heriotza erregistratu ziren baieztatutako gripeagatik.
Aurreko urteetan bezala, SARS-CoV-2a oso intentsitate txikiz ibili zen neguan eta udaberrian eta tamaina txikiko uhin epidemikoa eragin zuen udan. Infekzio horrek eragindako ospitaleratzeen kopuruak behera egin zuen aurreko denboraldiarekin alderatuta. 2024ko urritik 2025eko irailera bitartean 325 ospitaleratze, ZIUn 9 ospitaleratze eta 36 heriotza erregistratu ziren covid bakoitzeko. Kasuen % 80 maiatzetik aurrera gertatu ziren, eta ospitalizazioen % 74, 65 urtetik gorako pertsonak izan ziren.
Aurreko denboraldian emandako 160.000 gripe-txerto baino gehiago
Aurreko kanpainan, covid-aren aurkako txertaketa estaldura % 50ekoa izan zen 60 urtetik gorakoen artean, eta % 66koa 75 urtetik gorakoen artean. Helduen gripearen aurkako txertaketak covid txertoak baino estaldura handiagoak izan zituen adin-talde guztietan. 65 urtetik gorakoen % 70,6koa izan zen, eta 75 urtetik aurrera % 75etik gorakoa. Haurren artean, berriz, % 52raino igo zen 6-11 hilabeteko taldean, eta % 42raino 1-4 urteko taldean. Guztira, gripearen aurkako 161.523 txerto-dosi eman ziren, eta 102.521 covid txerto-dosi.
NOPLOIk egiaztatzen duen bezala, gripearen txertaketak eraginkortasun moderatua izan zuen (% 47) eta eragin nabarmena lortu zuen pertsona ahulenen gaixotasun larrien kasuen prebentzioan. Izan ere, 445 ospitaleratze saihestu zirela uste da.
Gainera, NOPLOIk gomendatzen die adineko pertsonei eta patologia kronikoa dutenei txertoa beste prebentzio-neurri batzuekin osatzea, esaterako, ahal den neurrian, arnas infekzioaren sintomak dituzten pertsonekiko kontaktua saihestea, eskuak sarri garbitzea, maskara erabiltzea eta bileretan aireztatutako guneetan egotea.
