Fase honek 2026ko maiatzean zehaztuko diren etorkizuneko neurrien oinarri komuna izango diren balioak eta printzipioak definitzen ditu.
Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak Begoña Pedrosa Hezkuntza sailburua buru duen Eskola Bikaina Denontzat Mahaiaren hirugarren bilera egin du gaur Azpeitiko IES Izarraizpe Ikastola Publikoa BHI ikastetxean. Lehenengo fasea amaitu ondoren — eskola-segregazioari buruzko diagnostikoa egitea eta adostea ardatz hartuta —, saio honek prozesuaren bigarren fasearen hasiera markatzen du.
Jardunaldian parte hartzeko dinamika bat garatu da, eta eragileek taldeetan lan egin dute, euskal hezkuntza sistemaren etorkizuna bideratu behar duten elementuei buruzko hausnarketak eta ikuspegiak partekatuz. Etapa honetan, parte-hartzaileek aurrerago zehaztuko diren neurri, programa eta ekintzetarako oinarri komun izango diren printzipio eta balioak identifikatzen aurrera egin dute, ekitatea, inklusioa eta eskola-eraginkortasuna bermatzeko helburuarekin. Printzipio eta balio horiek erabakiak bideratzen eta lan-ildo komuna mantentzen lagunduko dute.
Aztertutako printzipioek eta balioek 2023ko abenduan onartutako Hezkuntzaren Euskal Legearen espiritua jasotzen dute, hezkuntza sistema inklusiboa, kohesionatua eta ekitatiboa sustatzen duena. Prozesuak, gainera, hezkuntza-sistemako eragile guztien arteko lankidetzari eusteko beharra azpimarratzen du, Euskadik dituen gizarte- eta hezkuntza-erronkei erantzuteko aukera emango duen erantzunkidetasunetik abiatuta.
Aztertutako printzipioek eta balioek Hezkuntzari buruzko Euskal Legearen espiritua jasotzen dute. Lege hori 2023ko abenduan onartu zen, eta hezkuntza-sistema inklusiboa, kohesionatua eta ekitatiboa sustatzen du. Prozesuak, gainera, hezkuntza-sistemako eragile guztien arteko lankidetzari eusteko beharra azpimarratzen du, Euskadik dituen gizarte- eta hezkuntza-erronkei erantzutea ahalbidetuko duen erantzukidetasunetik abiatuta.
Eskola Bikaina Denontzat lehendakariak sustatutako eta Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak koordinatutako ekimena da. Administrazio publikoak, hezkuntza-sistemako eragileak, sindikatuak, unibertsitateak, patronalak, alderdi politikoak eta gizarte-erakundeak biltzen ditu, sare publiko eta itunduetako ordezkariekin batera. Prozesuaren helburua da eskola-segregazioa murriztea, ekitatea eta inklusioa indartzea, emaitzak hobetzea eta euskal hezkuntza-sistemaren eraginkortasuna indartzea.
Gaur egindako bileran 29 eragilek hartu dute parte, besteak beste, Ikastetxe eta Plangintza Zuzendaritza, Familiekin eta Hezkuntza Komunitatearekin Koordinatzeko Zuzendaritza, Hezkuntza Politiketako, Administrazio eta Zerbitzuetako eta Gazteria eta Erronka Demografikoko sailburuordetzak, EUDEL, Biltzen eta Euskadiko Eskola Kontseilua. Bertan izan dira, halaber, familien eta ikasleen elkarteak (EHIGE, Fapacne), inklusioan eta hezkuntza-eskubideetan espezializatutako erakundeak (UNICEF, Plena Inclusión, Eusko Ikaskuntza) eta euskal unibertsitate nagusiak (UPV/EHU, Deustu eta BAM). Mahaian alderdi politikoek (EAJ-PNV, PSE-EE, EH Bildu, PP), hezkuntza sindikatuek (LAB, UGT, CCOO, Interinok) eta itunpeko sareko patronalek (Kristau Eskola, Ikasgiltza, AICE, EIB, Elizbarrutia) ere parte hartuko dute.
Bileraren ondoren, Begoña Pedrosa sailburuak nabarmendu duenez, fase hori “funtsezkoa da, prozesu osoaren zentzua zehazten duelako. Neurriak zehaztu aurretik, batzen gaituzten balioak eta printzipioak adostu behar ditugu: zein eskola nahi dugun eta ekitateari, inklusioari eta eskola-eraginkortasunari buruz zer ikuspegi partekatzen dugun. Orain lortuko ditugun akordioek datozen urteetako politikak gidatuko dituzten irizpideak finkatuko dituzte, eta bide koherente eta egonkorra bermatuko dute”.
Era berean, azpimarratu du inpaktua ikastetxeen egunerokoan eta ikasleengan nabaritu behar dela: “Prozesu horren balioa ikastetxeetan, irakasleengan eta, batez ere, ikasleengan duen benetako eraginean neurtuko da. Eskola Bikaina Denontzat ekimenak euskal eskola indartu eta etorkizunerako prestatuko duten erabakiak hartzea nahi dugu: eskola inklusiboagoa, bidezkoagoa eta kalitatezkoagoa. Gaur egun guztion artean eraikitzen duguna ekitatearen, elkarrizketaren eta hezkuntzarekiko konfiantzaren kultura komuna da, gizartearen aurrerapenaren eta kohesioaren eragile gisa”.
Mahaiak bigarren fase hori abenduan baliozkotzea eta jardueren definizioarekin jarraitzea aurreikusten du; prozesua ikasturte amaieran amaitzea aurreikusten da, 2026ko maiatzean neurriak zehaztuta, hurrengo garapen faseen aurreko urratsa.
