‘Iruñeko Adierazpena’ dokumentua irakurrita, Egiaren Batzordeek «gatazkak gainditzeko prozesuetan eta ez errepikatzeko bermeen definizioan mundu osoan paper garrantzitsua jokatu dutela eta jokatzen dutela» berretsi da, eta amaitutzat eman da bi egunez Iruñean Nazio Batuetako (NBE) eta Giza Eskubideen Batzorde Interamerikarreko, Kolonbiako, Mexikoko, El Salvadorko, Guatemalako edo Argentinako, Espainiako Gobernuko, Euskadiko eta Nafarroako Gobernuko adituak bildu dituen nazioarteko topaketa.
Halaber, adierazpenak nabarmentzen du «Egiaren Batzordeen zeregin garrantzitsua ez dela soilik Batzordearen indarraldira iristen, baita haren legatuek irauten duten unera ere. Egiaren Batzordeen legatuek asko laguntzen dute ez errepikatzeko bermeak sortzen eta justizia trantsizionaleko prozesuak sustatzen». Dokumentu honen hirugarren puntuan, Amerikako eta Espainiako hainbat herrialderen arteko esperientzia konparatuak egiaren batzordeen funtzionamenduari, horien txostenen eta ebazpenen eraginari eta ez errepikatzeko bermea ziurtatzeko ezartzen diren neurrien eraginkortasunari buruzko ikaskuntza oso garrantzitsua dakarrela aipatzen da.
Bestalde, adituek adierazi dutenez, «gatazkak gainditu behar direla baieztatzen dugu, biktima guztien egiaren, justiziaren eta erreparazioaren nazioarteko printzipioen arabera. Eta parte hartzen duten pertsona guztien konpromisoa aldarrikatzen dugu memoria babesteko, bakea sustatzeko eta gatazkak indarkeriarik gabe konpontzeko». Era berean, dokumentuak baieztatzen du aldian-aldian elkartzeko guneak sortzeko beharrarekin bat egiten dutela, Egiaren Batzordeek gatazka osteko egoeran dauden gizarteen normalizazio demokratikorako prozesuetan jokatzen duten zereginean sakontzen jarraitzeko.
Adierazpen honek baieztatzen duenez, «parte-hartzaile guztiok Nafarroako Gobernuaren ekimena ospatzen dugu, topaketa honen ospakizuna sustatzeko, eta oso positiboki baloratzen dugu esperientzien trukea eta haren garapenean sortutako ikaskuntzak».
Aurrekariak eta Nafarroako esperientzia
Iruñean Estatuaren eta Latinoamerikaren Egiaren Batzordeen nazioarteko topaketa bat izan da bi egunez, Nafarroako Gobernuak eta AECIDek antolatuta.
Bertan parte hartu dute Espainia, Kolonbia, Argentina, Guatemala, Mexiko eta El Salvadorreko Giza Eskubideetako adituek, Nafarroako Gobernuak eta Garapenerako Lankidetzaren Espainiako Agentziaren Demokrazia, Bakea, Memoria eta Gatazken Konponbiderako Sareak deituta. Nafarroaren aldetik, Martin Zabalza Memoria eta Bizikidetzako zuzendari nagusiak eta Zuzendaritza Nagusiko beste arduradun batzuek parte hartu dute.
Demokrazia, Bakea, Memoria eta Gatazkak Konpontzeko Sarearen hirugarren topaketa da hau, eta Memoria eta Bizikidetzako, Kanpo Ekintzako eta Euskarako departamentuak parte hartzen du, Memoriaren eta Bizikidetzaren Zuzendaritza Nagusiaren bitartez.
Esparru horretan, Nafarroako esperientzia garrantzitsua da, testuinguru biktimologikoetarako berariazko araudia baitu (memoria frankista, terrorismoaren biktimak eta motibazio politikoko biktimak). Nabarmentzekoa da, baita ere, aurreko legealdian Biktimak Errekonozitzeko eta Erreparatzeko Batzorde bat eratu zela eskuin muturreko taldeek edo funtzionario publikoek eragindako motibazio politikoko ekintzak aztertu eta bortizkeriak eragindako pertsonak aitortuak izateko. Batzorde horrek lanean jarraitzen du, funtzionario publikoek edo eskuin muturreko taldeek beren eskubideak urratu zizkietela dioten pertsonen eskaerei behar bezala erantzuteko, eta, bereziki, tortura edo tratu txarren bidez.
