Denis Itxasok baieztatu duenez Bilboren eremu tentsionatu izendapena uda igaro arte atzeratuko da, Elkarrekin Podemoseko udal-taldeak Udalaren ekintza-planari aurkeztutako alegazio baten ondorioz eta horrela Euskadiko etxebizitza-merkatu tentsionatuko eremuak izendatzeko berme-eredua indartuko da
Eusko Jaurlaritzako Etxebizitza eta Hiri Agenda Sailak aurreikusten du aste honetan Etxebizitza Ministerioaren eskura egongo direla Gipuzkoako Alokairuaren Erreferentzia Prezioen Indizea egiteko behar diren datuak. Horrela, indize berria uztailean zehar erabilgarri egongo da, eta funtsezko tresna izango da edukitzaile handien esku dauden etxebizitzen eta lehen aldiz alokairuaren merkatuan jartzen diren etxebizitzen lurraldeko eremu tentsionatuetan alokairuaren prezioa arautzeko.
Eusko Jaurlaritzak zehaztu duenez, Gipuzkoa izan da datu horiek bidaltzeko lan teknikoa osatu duen lehen lurraldea, harmonizazio estatistikoko eta koordinazio instituzionaleko prozesu konplexu baten ondoren. Aldi berean, Bizkaiak Ministerioarekin kontrastatzeko lanei ekin die, eta Arabak irailean egingo du.
“Lan handia egin ondoren, aste honetan bertan Etxebizitza Ministerioak Gipuzkoako indizearen proposamena jasotzea espero da, eta uztailean zehar erabat erabilgarri egon daitekeela uste dugu”, azaldu du Denis Itxaso sailburuak, Eusko Jaurlaritzak maizterrak babesteko neurri eraginkorrak hedatzeko duen konpromiso instituzionala azpimarratuta.
Legebiltzarreko Etxebizitza Batzordean aurkeztu da eremu tentsionatuei buruzko hirugarren txostena, EEBk maiatzaren 5ean argitaratua, Eustaten eta Etxebizitza eta Hiri Agenda Sailaren datuekin eguneratua. Azterlan horrek 32 udalerri berri identifikatu zituen, Etxebizitza Eskubideari buruzko 12/2023 Legean ezarritako irizpideetako bat gutxienez betetzen dutenak, eta, horrez gain, dagoeneko eremu tentsionatu izendatu diren edo tramitazio formala hasi duten 13 udalerriak ere identifikatu zituen.
EHAAn eta BOEn argitaratu ondoren, Errenteria, Lasarte-Oria, Zumaia, Irun eta Barakaldo dira jada izendapena indarrean duten udalerriak. Donostia eta Galdakaoko 2. barrutia eremu tentsionatu izendatu dira, uztailean BOEn argitaratzeko zain. Izapidetze-fase aurreratuan daude, halaber, Astigarraga, Hernani, Lezo, Usurbil, Zestoa eta Bilbo. Udalaren ekintza-planak Elkarrekin Podemos udal-taldearen alegazio bat jaso du, eta, beraz, izendapena uda igaro arte atzeratuko da. Guztira, 13 udalerrik –EAEko hiru hiriburuetako bi barne– alokairuaren prezioaren kontrola, kontratuen ezohiko luzapenak eta araudian jasotako beste tresna batzuk bezalako neurriak aplikatzeko bidea hasi dute.
“Urtea amaitu aurretik, Euskadiko biztanleriaren % 48,74 –milioi bat eta hirurogeita hamar mila herritar baino gehiago (1.070.747)– babes-neurri horiei atxikita egongo dira dagoeneko”, adierazi du Itxasok.
Txostenaren arabera, Gasteiz da hiru lege-irizpideak betetzen dituen Arabako udalerri bakarra. Dulantzi tentsionamendu egoeratik atera da. Bizkaian, 17 udalerrik betetzen dute irizpideren bat, eta Erandio da guztiak betetzen dituen bakarra. Bermeo partzialki tentsionatuta egotetik erabat tentsionatuta egotera igaro da, eta zerrendan sartu dira Derio, Gorliz, Elorrio, Lekeitio, Ermua eta Sopela. Aitzitik, Etxebarri, Ortuella, Gernika-Lumo eta Trapagaran tentsionatuta egoteari utzi diote.
Gipuzkoan, 14 udalerri tentsionagarri identifikatu ditu txostenak. Arrasatek izapideak hasteko dokumentazioa aurkeztu duen bitartean, Hondarribiak eta Pasaiak hiru irizpideetako bi betetzen dituzte. Zarautz, berriz, bere osotasunean tentsionatuta egotera igaro da. Bergara, Legazpi, Deba, Oiartzun, Getaria, Oñati, Hondarribia eta Orio ere gehitu dira zerrendara. Aldiz, Andoain, Ordizia, Beasain, Urnieta, Lazkao eta Zestoak kalifikazio hori galdu dute, nahiz eta Zestoaren kasuan, txostena argitaratu aurretik tramitazioa hasi denez, jarraipena eman zaion.
Azaldutako datuez gain, Itxaso sailburuak aurreratu du Etxebizitzaren Euskal Behatokiak azterlan bat egin duela, datozen egunetan argitaratuko dena, izaera hori duten udalerrietatik kanpo tentsionatutzat har daitezkeen barrutiei buruz. Zehazki, hiru barruti detektatu dira, tentsiopean dauden udalerrietakoak izan gabe, legezko irizpideren bat betetzen dutenak:
- Eibarko 1. barrutia, azken bost urteetan alokairuaren prezioa % 20,3 igo delako.
- Leioako 2. barrutia, alokairua ordaintzeko % 34,5eko ahalegin ekonomikoa egin delako.
- Ortuellako 2. barrutia, % 30,4ko ahalegina egin delako.
“Datuetatik harago, komenigarria da Euskaditik eremu tentsionatuak izendatzeko aplikatutako eredua baloratzea. Udalekiko akordioan eta lurzoruak mobilizatzeko eta etxebizitza babestuen eskaintza handitzeko hiru urteko planak egiteko lankidetzan oinarritutako eredua”, adierazi du sailburuak.
Herritarrek udalei helarazitako zalantzei erantzuteko, Eusko Jaurlaritzak https://eremutentsionatua.euskadi.eus webgunea jarri zuen abian. Plataforma horrek eremu tentsionatuei, hiru urteko ekintza-planei eta maizterrei zein jabeei zuzendutako gida praktikoei buruzko informazio guztia biltzen du. Tresna euskaraz eta gaztelaniaz dago eskuragarri, eta mapa interaktiboak, deskarga daitezkeen txostenak eta ohiko galderak biltzen ditu.
“Eremu tentsionatuen hedapena ikuspegi integrala lortu nahi duten etxebizitza-politika publikoen adierazle ona da”, ziurtatu du Itxasok, eta “eskatzaileak babestea, etxebizitza-eskaintza handitzea, hutsik dauden etxebizitzak mobilizatzea eta erabilera turistikoa kontrolatzea izan dira gure estrategiaren ardatzak”, gaineratu du.
Etxebizitza eta Hiri Agenda Sailak maizterren babesa indartzea aurreikusten du, Presako Neurrien Dekretuan, Eusko Legebiltzarrean erregistratutako Etxebizitza, Lurzoru eta Hirigintza arloko Lege proposamenean eta Batzar Nagusiek onartutako zerga-berrikuspenean jasotako neurri berrien bidez. Horrek guztiak bultzatu egin nahi ditu Gaztelagun, Bizigune eta antzeko programak, etxebizitza turistikoen kontrola eta errentatzaile eta maizterrentzako pizgarri fiskalak.
“Eremu tentsionatuen izendapena bultzatzen jarraituko dugu, gure ereduan oinarrituta, hau da, udalekiko gobernantza kolaboratiboan eta haien udal autonomiarekiko errespetuan oinarrituta”, esanez amaitu du arloko sailburuak.
