Andre Maria Zuriaren jaien hasieraren atarian, Euskadiko hiru hiriburuetako lehenengoetan, Eusko Jaurlaritzako Ongizate, Gazteria eta Erronka Demografiko Sailak dei egin die herritarrei ohartarazteko sexu-orientazioagatiko eta genero-identitateagatiko erasoek jarraitzen dutela. Izan ere, alkoholaren eta beste estupefaziente batzuen kontsumoa eta maskulinitate oldarkorreko ereduen ugalketa ugaritzen diren jai-giroan, kolektibo jakin batzuk arriskuan jartzen dituzten dinamikak sortzen dira, bereziki emakumeak, LGTBIQ+ pertsonak eta pertsona arraziatuak.
Horregatik, Ongizate, Gazteria eta Erronka Demografikoko Sailak, LGTBIQ+ Berdindu Euskal Zerbitzuarekin batera, prebentzio- eta erantzun-neurriak indartzeko beharra azpimarratu dute.
Hala, Berdinduk, sexu- eta genero-aniztasunarekin lotutako gaietarako informazio- eta arreta-zerbitzu publikoak, erantzukizun kolektiborako deia egiten du, eta azpimarratzen du «edozein eraso motaren prebentzioa herritar guztien konpromiso aktiboaren mende» dagoela. Horretarako, «diskriminaziorik gabeko espazio seguruak sortzearen» aldeko apustua egin dute, «gutako bakoitzaren zeregina» dela gogoraraziz.
Prozedurak
2025eko jai-egutegirako ezarritako dekalogo batean, indarkeriazko edo eskubide-urraketako edozein egoeratan aktibatu daitezkeen arreta, laguntza eta salaketarako baliabideak eta baliabideak daudela gogorarazten da, eta jarduteko modu egokia adierazten da:
- Larrialdia bada, deitu 112 telefonora. Sexu-erasoa jasan duen emakume baten kasuan, 24 orduko krisi-zentroetara ere dei daiteke.
- Kalte fisiko eta/edo psikologikorik izan bada, joan zaitez mesedez ospitale edo osasun-zentro batera, osasun-partea ezinbestekoa baita salaketa bat formalizatzeko dokumentu-froga gisa aurkezteko. Eta gogoratu behar da jasandako indarkeria LGTBIQ+fobiaren ondorio dela frogatzen duena funtsezkoa dela.
- Jai-eremu batean egonez gero, puntu morera edo erreferentziako pertsonei joateko eskatuko zaie. Kasu horietan, garrantzitsua da Udalak eta gizarte-sareak ezarritako arreta-protokoloei jarraitzea, eta haien jarraibideen arabera jokatzea.
- Eta kalean edo establezimendu batean egonez gero, deitu konfiantzazko LGTBIQ+ elkartera edo 028ra (Ostadar Zerbitzua).
Diskriminazio-kasuei buruzko datuak
Eraberean Sareak bildutako datuen arabera, aurten (2025eko uztailaren 28ra arte) 44 diskriminazio-kasu artatu dira, eta horietatik 16 (% 37) LGTBIQ+fobiarekin lotuta daude. 2024an, 83 kasu erregistratu ziren, horietatik 34 (% 41) indarkeria-mota horri lotuta. Oro har, 2024tik 2025era bitartean 50 kasu zenbatu dira LGTBIQ+fobikoengatik.
Arretarako dispositibo eta baliabideak
Dekalogo berean jasotzen denez, edozein eraso- edo diskriminazio-egoeraren aurrean, honako zerbitzu hauek daude erabilgarri:
- Larrialdi orokorrak: 112
- Sexu-indarkeriagatiko 24 orduko krisi-zentroak:
- o Araba (Tximeletak): 650 80 10 80 – tximeletak24h.araba.eus
- o Bizkaia: 900 84 09 77 – atencionviolenciasexual@bizkaia.eus
- o Gipuzkoa (Hariberria): 900 84 01 88/WhatsApp: 747 44 43 89 –hariberria@gipuzkoa.eus
- LGTBIQ+ laguntza:
- o Ikusgune (Gasteiz): 633 309 653
- o Anitzak (Bilbo): 613 021 193
- o Gehitu (Gipuzkoa): 607 829 807
- o Estatuko Ortzadar Zerbitzua: 028
Eraberean Sareari buruz
Era berean, sailak gogorarazi du berak koordinatzen duen Eraberean Sarea ekimena dagoela, eta hainbat gizarte-erakundek parte hartzen dutela bertan. Ekimen horren helburua da arreta espezializatua, aholkularitza juridikoa eta laguntza eskaintzea sexu-orientazioagatiko, genero-identitateagatiko, arraza-jatorriagatiko edo jatorri etnikoagatiko diskriminazio-kasuetan.
Sareari eta arreta-guneei buruzko informazio gehiago hemen: Eraberean. Hemen gaude – Eraberean – Eusko Jaurlaritza – Euskadi.eus
