- María Jesús San José Justizia eta Giza Eskubideen sailburua Mesedeetako Amaren Eguneko (espetxeetako funtzionarioen eguneko) ospakizunen buru izan da
- Esparru horretan, ‘Francisco Javier Gómez Elósegui’ saria eman dio Hiesaren Aurkako Herritarren Arabako Batzordeari, duela hiru hamarkada baino lehenagotik espetxeetan egindako lanagatik
María Jesús San José Justizia eta Giza Eskubideen sailburuak justizia aplikatzearen alde egin du gaur. Haren hitzetan, beharrezkoa da justizia horrek, “erantzukizuna eta legea betetzea eskatzen duen bezala, gizartean berriro integratzeko bideak irekitzea”, Konstituzioak hala ezartzen duelako, “askatasunaz gabetzen duten zigorren helburua birgizarteratzea baino ez delako”.
Sailak Mesedeetako Amaren egunaren harira antolatutako ekitaldian hartu du parte San Josék, espetxeetako funtzionarioen eguna baita. Adierazi duenez, “espetxe arloan esanahi berezia duen eguna da, eta gogorarazten digu espetxeek ez dutela inoiz zigor gehigarri izan behar, baizik eta aukera berri baterako trantsizio-leku bat”.
Gasteizko Santa Maria Katedralaren elizpean egindako ekitaldian, Justizia eta Giza Eskubideen sailburuak azpimarratu du “ez garela induljentziaz ari, justiziaz baizik, eta justizia horrek, erantzukizuna eta legea betetzea exijitzearekin batera, gizartean berriro integratzeko bideak irekitzen dituela”. Izan ere, zigor askatasun-gabetzaileen helburua “birgizarteratzea da, eta horrek administrazio gisa behartzen gaitu, gizarte gisa interpelatzen gaitu eta gobernu gisa konprometitzen gaitu”.
Mezu hori ulertzeko zailtasunaren aurrean, “irudi bailezake delituak egin dituztenei aukerak ematea biktimak ahaztea dela”, San Josék azpimarratu du “biktimak gure erreferentzia etikoa direla eta izango direla beti”, eta “diseinatzen dugun politika publiko bakoitza eta hartzen dugun erabaki bakoitza sentsibilitatez azaldu behar dela haiei, haien minari eta egia, memoria eta erreparaziorako duten eskubideari dagokienez”.
Aldi berean, adierazi duenez, “erantzukizuna dugu zigorra betetzen ari direnak gizarteratzeko benetako tresnekin gizarteratu daitezen, hezkuntza, lanerako prestakuntza, osasuna, kultura eta enplegua eskuratuta. Hori da deliturik berriro ez egiteko bermerik onena, baita bizikidetzari eskaini diezaiokegun ekarpenik onena ere”.
‘Francisco Javier Gómez Elósegui’ saria
Esparru horretan, San Josék ‘Francisco Javier Gómez Elósegui’ saria eman du. Sari hori pertsona eta kolektiboei ematen zaie, giza eskubideen defentsarekin, birgizarteratzearekin eta espetxe-eremuan birgizarteratzearekin duten konpromisoagatik. Oraingo honetan, Hiesaren Aurkako Herritarren Arabako Batzordeak jaso du.
Sailburuak bereziki gogoan izan nahi izan ditu espetxeetako profesionalak, “arlo horretan lan egiteagatik indarkeria terroristaren biktimak izan zirelako, eta ETAren jazarpena, mehatxua eta hilketa pairatu zutelako”, hala nola Gómez Elosegui, José Ramón Domínguez, Ángel Mota eta Máximo Casado. “Duintasunaren eta konpromisoaren testigantza dira, eta haien memoriak bizirik dirau Mesedeetako Egun honetan”, gogoratu du.
Horrekin batera, nabarmendu duenez, “hirugarren sektoreko erakundeak —elkarteak, kolektiboak eta boluntarioak —itxaropena dira, horiek gabe euskal espetxe-eredua pentsaezina izango bailitzateke gizarte zibiletik, sistema bera bakarrik iristen ez den lekuetan, hurbiltasuna, gizatasuna eta laguntza emateko”. Horien artean dago Hiesaren Aurkako Herritarren Arabako Batzordea, “duela hiru hamarkada baino lehenagotik, zorroztasunez eta sentsibilitatez lan egiten duelako GIBa eta sexu-transmisiozko beste infekzio batzuk dituzten pertsonei laguntzeko, prebentzioa, informazioa eta gizarteratzea sustatuta”.
“Elkartearen konpromisoa espetxe-eremura ere hedatzen da; haien babesa eta programak funtsezkoak izan dira eskubideak bermatzeko, osasuna hobetzeko eta kontzientzia sortzeko”, gaineratu du, frogatzen baitu “antolatutako elkartasunak bizitzak aldatu eta lehen bakardadea edo estigmatizazioa zegoen tokian duintasuna eskain dezakeela”. Azkenik, Sidalava bezalako elkarteen lankidetza, esperientzia eta giza begirada eskatu ditu, “espetxe eredu integrala eraikitzen jarraitzeko”.
