- Oinezkoentzako pasabidetik Itsas-Etxeraino
- Lizitazioaren oinarrizko aurrekontua: 2.256.185,48 euro, BEZa barne, eta 8 hilabeteko egikaritze-epea
- Egonkortasuna hobetzea, klima-aldaketak eragindako itsas mailaren igoerara egokitzea eta kaiaren eraginkortasuna hobetzea
Eusko Jaurlaritzako Elikadura, Landa Garapen, Nekazaritza eta Arrantza Sailak Orioko arrantza-kaiak oinezkoentzako pasabidetik Itsas-Etxeraino konpondu eta indartzeko lizitazioa ireki du. Orioko arrantza-kaia udalerriaren hegoaldean dago, Oria ibaiaren bokaletik 2 km gorago. Kontratuaren lizitazioaren oinarrizko aurrekontua 2.256.185,48 eurokoa da, % 21eko BEZa barne, eta obrak egiteko epea 8 hilabetekoa da.
Arrantza-kaia indartzeko, handitzeko, zerbitzuak berritzeko eta berriz zolatzeko balioko du obrak, arrantza-kaiaren egonkortasuna bermatzeko, klima-aldaketaren eraginez itsas mailaren igoerara egokitzeko eta kaiaren eraginkortasuna hobetzeko. Hala, portuko jardueraren garapena hobetzen lagunduko du, segurtasun eta funtzionaltasun handiagoko baldintzetan.
Kaiak 156 metro linealeko luzera du, eta harlangaitzezko paramentu bertikal batek osatzen du. Mendebaldean, berriagoa da paramentua, eta ekialdean, zaharragoa.
Leku horretan, Casa del Mar-Itsas Etxeko kaiak eta garai bateko Arrantzaleen Kofradiak bilakaera etengabea izan dute denboran zehar, bai funtzionaltasunari dagokionez, bai prestazioei dagokienez.
Amaia Barredo sailburuak zuzentzen duen Saileko Itsasertzaren Garapenaren, Portuen eta Itsas Gaien zuzendari Koldo Goitiak adierazi duenez, “Orioko portuko arrantza-kaiak izan dira XX. mendearen hasieran eraiki zirenetik portuaren jarduera- eta atrakatze-gune nagusia; hirurogeita hamarreko hamarkadaren amaieran, tokiko baxura-flota hazi egin zen, eta, bereziki, laurogeiko hamarkadaren hasieran; hala ere, portuaren arrantza-jarduera murriztu egin da gaur egun, eta bost ontzi ditu”.
Ontziak eta oinezkoak
“Eremu horretan baxurako ontziak porturatzen dira bertan egoteko, mantentze-lanak egiteko, hornidura emateko eta hornitzeko, eta, gainera, oinezkoak ibiltzeko eremua da”, zehaztu du Koldo Goitiak.
Halaber, kai horiek finkatzeko, hobetzeko eta berritzeko jarduera ugari egin dira, hondatu egin baitira. Kofradia zaharraren inguruan finkatu da, batez ere, lursaila, eta SESTRAk 2013an egindako azterketan erregistratu zen. Kai-aurrealdea da, eta haren paramentu bertikala hareharrizko harlangaitzez osatuta dago jatorrizko zatian, eta kareharrizko blokeak ditu berreraikitako kaian. Kaiaren zimendu-egoeraren eta -kotaren ondorioz ezin izan da dragatze sakonik egin; beraz, sakonera operatiboa urrun mantendu da.
Casa del Mar edo Itsas Etxe zaharra dagoen kai-zatia, ibaian beherako kai-tartearen ondoan dagoena, Kofradia zaharraren kaiaren ondoren eraiki zen, azken horren luzapen gisa, 1985ean. Hormigoizko pantaila batez egina dago, eta kanpoko aldea harlangaitzezko estaldura batez estalita, itsasbehera baino pixka bat gorago dagoen kota batetik aurrera, pantailan landatutako zokalo batean bermatuta.
2020an, Eusko Jaurlaritzako Portu Zuzendaritzak lizitatu eta esleitu zuen euskal portuetako kaiak ikuskatzeko eta aztertzeko laguntza teknikoa helburu zuen zerbitzu-kontratua, eta Ingeniería GPO izan zen esleipenduna. Kontratu horren irismenaren barruan, Orioko portua zegoen, lehen deskribatutako arrantza-kaiak barne.
Aipatutako kaien inguruan 2020an egindako ikuskapenetik ateratako ondorioz eraikuntza-proiektu bat osatu zen, azpiegitura horren konponketa egiteko asmoarekin; izan ere, haren zerbitzu-maila da gaur egun konprometituenetakoa.
Kaian gero eta jende gehiago ibiltzen denez, proiektua eta ondorengo esku-hartzea beharrezkoak dira. Proiektua idazteko lizitazioa 2024. urtearen hasieran egin zen, eta kontratua 2024ko abuztuan formalizatu zen; TYPSA izan zen esleipenduna. Azkenik, 2024ko abenduan entregatu zen orain lizitatutako obrei estaldura ematen dien behin betiko dokumentua.
