Idoia Mendia lehendakariordeak agerraldia egin du gaur goizean Eusko Legebiltzarrean, bere sailaren jarduera nagusien eta orientazio estrategikoaren berri emateko. «Gure agendaren, Gobernu honen agendaren eta Legebiltzar honen agendaren lehenengo lekuan, lana galdu duten langileen eta galtzeko beldur direnen erreskatea, erreskate hori egiteko baldintzak eta erreskate hori lortzen dugun bitartean babes soziala daude», esan du Mendiak.
Mendiak legealdi honetako hiru helburu nagusiak ezarri ditu:
• Pertsona guztien osasuna bermatzea, bizi diren tokian bizi direla, eta horrek gobernantza berria ekarriko du, benetako eremu soziosanitarioa, baina enpleguaren esparruan aukera-nitxoak irekitzen dizkigu arlo biosanitarioan, zaintzan, eta gai hori Next Generation-en Europako proiektu estrategiko handiekin lotzen du.
• Ekonomiaren eta enpleguaren susperraldia, gainerako sailei eragiten dien funtsezko erronka gisa, baina euskal enplegu-sistema eraldatzea dakarrena.
• Inor atzean ez uztea.
Babes-sare sendoago bat ehuntzea, momentu txarra bat pasatzen duenari eusteaz gain, egoera horretatik ateratzen lagunduko diona.
Helburu horiek bat datoz Eusko Jaurlaritzaren esparru-programarekin, zeinaren gainean Euskadiren berreraikuntza eta suspertze ekonomiko eta soziala artikulatu nahi baitu. Esparru-programa horrek – Nabarmendu du lehendakariordeak – «Zenbakiez ez ezik, moduez ere hitz egiten du: elkarrizketa enplegua sortzen laguntzeaz gain, baldintza duinetan, soldata duinekin eta lan-eskubideekin lortzen laguntzen duten politika publikoak hitzartzeko tresna gisa».
Lan eta Enplegu Sailak zeharkako lan-ildo bat ezarri du, lehendakariorde izateak indartuko duena, eta ikuspegi orokor hori ematen du. Sailetako politika propioez gain, enpleguarekin ere zerikusia duelako:
• Industria Plan Estrategiko berria, berrikuntza, talentua erakartzea
• Proposamen berritzaileak nekazaritzako elikagaien sektorean
• Turismoko estrategia
• Merkataritza suspertzea
• Ikerketa biosanitarioa
• Inguruko produkzio-sektoreetara egokitutako Lanbide Heziketako ikastetxe bateratuen aldeko apustua
• Zaintza-komunitatearen eredu berria
• Hiri-agenda 2050
• Kultura-industria sustatzea eta bertako profesionalen lan-baldintzak hobetzea
• Ekonomia zirkularra.
Baterako gobernantza
Idoia Mendiak baterako gobernantzarako eta erakunde guztien lankidetzarako deia egin du, gainjartzeak eta eraginkortasunik eza saihesteko. Udalek, Espainiako Gobernuak eta Euskadi Europarekin lerrokatzea ahalbidetzen duten proiektuek. Ildo horretan, Sailak Jaurlaritzaren eta gainerako erakundeen plan eta proiektu guztiak arakatuko ditu, enpresek dituzten enplegu-premiekin lotzeko, langileek aukera horietarako prestakuntza egokia dutela ziurtatzeko.
Mendiak erakundeen arteko elkarlanerako deia egin du: «Horrek erakunde publikoei elkarlanerako jarrera eskatzen digu. Gutxiago lehiatzea eta gehiago partekatzea. Hemendik ez gara aterako ez adabakiekin ez tiritekin. Hemendik aterako gara eskutik helduta bagoaz. Eta denok atera behar dugu «.
I+G+b sail bat
Era berean, lehendakariordeak I+G+b, Berdintasun, Elkarrizketa eta Berrikuntza Sailaren ideia azaldu du.
Erabateko berdintasuna, aukera eta eskubide berdinak dituzten gizon eta emakumeentzat, gazteentzat eta adinekoentzat
Elkarrizketa osoa, betorik, bazterketarik eta inposaketarik gabe
Erabateko berrikuntza, adimen artifizialeko eta digitalizazioko estrategia batekin, etorkizunean definituko dizkiguten kalitatezko enplegu guztietarako pertxa gisa balioko diguna.
Lehendakariordea bereziki gelditu da berdintasunaren «i» saioan, eta milaka euskal herritarrei gogorarazi die beren familia-eremuan partekatu beharko liratekeen kontziliazio-zereginei lotuta jarraitzen dutenak. «Asko dira euren familietan bakarrik buru direnak, eta aurrerapen profesional bati uko egiten diotenak. Eta gehiegi dira, bakarra gehiegi bailitzateke, beren osotasun fisiko eta psikikoaren gaineko mehatxu zuzenetik bizirik ateratzen direnak. «.
Horregatik, Idoia Mendiarentzat: «Enpleguaz hitz egiten badugu, emakumeek soldata duinak emango dizkien bizitza profesional osoa garatzeko duten eskubideaz hitz egin behar dugu».
Estrategia eta Elkarrizketa Sozial Berria
Aurkezpenean, gainera, Saila dagoeneko lantzen ari den Enpleguaren aldeko Estrategia Berriaren parte izango diren helburu nagusiak sakondu eta zehaztu dira.
• Langabezia % 10etik behera jaistea
• Enplegua hazkunde iraunkorrarekin lerrokatzea, 2030 Agendarekin eta «Sure» eta «next Generation EU» programekin.
• Enplegu Plan Berezia, enpresa txiki eta ertainentzako eta autonomoentzako likidezia-neurriekin
• Enplegurako prestakuntza, eta, bereziki, 45 urtetik gorakoentzako prestakuntza eguneratzeko prestakuntza
• Gazteen enpleguaren talka-plana, lehen 30.000 esperientziekin
• Tokiko eta eskualdeko planak indartzea
• Enpleguaren kalitatea hobetzea, lan-segurtasuneko estrategia berri bat barne, istripu-tasa erdira murrizteko eta lan-ikuskaritza indartzeko.
• Ekintzailetzan 4.000 enpresa berri eta 5.500 lanpostu sustatzea, batez ere digitalizazioari, trantsizio ekologiko justuari edo Green economy delakoari, zahartze aktiboari edo Silver economy delakoari eta zaintzen ekonomiari lotutako enplegu-sorgune berrietan.
Eta estrategia horren tresna elkarrizketa soziala da. Horregatik, lehendakariordeari adierazi diozu lehentasuna duela Euskadiko eragile sozial eta ekonomiko adierazgarrienekin harremanetan jartzeko orduan. Elkarrizketa Sozialerako Mahaiaren inguruan erakundeek dituzten ikuspegi ezberdinen jakitun dela onartu du Mendiak. Horregatik, berriz ere, Jaurlaritzak hitzarmen-tresnarik onenarekin duen konpromiso garbia helarazi du.
Hori da lan-harremanen eredu berriaren kasua: langileek enpresan parte hartzea, lotura izatea eta gardentasuna hobetzea. Enpresa partaidetuen definizioan aurrera egingo da, eredu hori zabal dadin.
Ekintzailetzaren arloan, lau urte hauetan 12.650 aukera iragarri dira. Aukera horiek baliabide ekonomikoekin eta aholkularitzarekin bultzatuko dira, autonomo eta mikroETEak sortzeko proiektuetara, bai eta barne-ekintzailetzaren bidez ere. Ekimen horrek udalen, eskualdeko garapen-agentzien eta arlo horretako beste eragile aktibo batzuen babesa izango du.
Gainera, kontratazioko iruzurraren aurkako ikuskapen-plan berezi bat izango da, ezarritako lanaldiak behar bezala betetzen direla bermatzeko eta iruzurra aldi baterakotasunari eta partzialtasunari dagokienez jazartzeko. Helburua da lan-kontratuak erregularizatzea eta mugagabe bihurtzea, urtean 7.000 pertsonarentzat, batez beste, baina baita lan-baldintzak behar bezala aplikatzen direla zaintzea ere.
Idoia Mendiak iragarri duenez, bai sailburuordea bai Enplegu eta Gizarteratze zuzendaria talde nazionalista eta sozialistek aurkeztutako lege-proposamena errepasatzen ari dira, baita bi garaitan Batzordean agertu ziren dozenaka aditu eta elkartek egindako ekarpenak ere.
