Lana bilatzen ari diren baina aurkitzen ez duten pertsonen kopurua 130.730ekoa zen Euskadin urtarrilaren amaieran, abenduan baino % 1,15 eta 1.490 pertsona gehiago, LANBIDEn erregistratutako datuen arabera; afiliazioa, berriz, 8.248 pertsonatan jaitsi da, Gizarte Segurantzaren datuen arabera.
2021eko urtarrilean, 13.081 pertsona gehiago daude langabezian 2020an baino, eta 13.491 gehiago otsailean baino, osasun-krisia hasi baino lehen. Halaber, 15.720 pertsona gutxiago daude langabezian abuztuaz geroztik (146.450 pertsona). Horrez gain, diru-sarrerak bermatzeko errenta jasotzen duten pertsonen kopurua % 0,1 hazi da.
Enpleguko sailburuordea. Alfonso Gurpeguiren ustez, langabeziaren datuak kezkagarria izaten jarraitzen du, nahiz eta hilabete honetan igoera hori ohikoa izan eta «nahiz eta estatistikoki 15 urteko hirugarren urtarrila izan, milaka pertsona direlako eta horiei aukera bat bilatu behar diegulako».
Hala ere, zortzi hamarkadetako krisirik handiena bizitzen ari garela eta urtarrila beti hilabete txarra dela kontuan hartuta, «Ez dira duela hamarkada bateko krisian ikusitako suntsipen mailetara iristen». «Zalantzarik gabe, ERTEak izaten ari dira tresnarik eraginkorrena lanpostuak babesteko, guztiz kanpokoa den faktore batek (koronabirusa) eragiten dituen arriskuei eusten zaien bitartean. Baina ERTE horiek eustorma bat baino gehiago dira, konpromiso garbia dira, Gobernuei dagokien enplegua ez suntsitzeko «, adierazi du.
Gurpeguik euskal lan-merkatuan dauden egiturazko datuak aipatu ditu, hala nola kontratazioko prekarietatea eta iraupen luzeko langabezia, bai eta pandemiak zuzenean eragindako beste batzuk ere, hala nola ostalaritzako enplegu-suntsiketa handia, baina eraikuntzan eta industrian enpleguak gora egitea ere aipatu du. Azken kasu horretan, enpresa industrial jakin batzuek zailtasunak izan arren, eragile sozialekin langile horiek birkualifikatzeko eta birkokatzeko akordioa lortu dutela azpimarratu du, «Euren esperientzia eta prestakuntza aprobetxatzeko eta hazteko joera duten enpresa horietara bideratzeko».
Datuak lurralde, sektore, adin eta generoaren arabera
Lanbideren bulegoetan erregistratutako eskariari dagokionez, langabeziak behera egin du gizonen artean (- % 0,81), eta % 2,80 igo da emakumeen artean. Urteko erlazioan, langabeziaren igoera nabarmen handiagoa da gizonen artean (+% 13,42) emakumeen artean baino (+% 9,33). Hala ere, langabetuen % 55,31 emakumeak dira, eta hori azaltzen da funtsezkotzat jotzen diren jarduera asko, hala nola osasuna, oso feminizatuta daudelako.
Adinaren arabera, 55 urtetik gorakoen artean ( % 1,61) eta 24 urtetik beherakoen artean ( % 1,53) areagotu da gehien langabezia urtarrilean. Gainerako tarteetan ere langabeziak gora egin du hilabete honetan. Urtetik urterako saldoan, 16 eta 24 urte arteko langabeziak gora egin du (+% 29,37), eta 54 urtetik gorakoen artean igoera apalagoa izan da (+% 6,56). Lehen lan-esperientzia izan ez dutenen artean ere % 1 igo da.
Langabeziak ere gora egin du hiru lurraldeetan. Araban % 2,07 egin du gora, abenduan baino 449 langabe gehiago daude, eta 22.176 dira. Gipuzkoan % 1,57 egin du gora, 542 langabe gehiago, eta 34.975 langabe gehiago daude. Bizkaian 499 pertsona gehiago daude, 73.579, hau da, % 0,68 gehiago.
Jarduerari dagokionez, urtarrilean langabeziak gora egin zuen zerbitzuetan (+% 2,33) eta lehen sektorean (+% 1,47), eta behera eraikuntzan (-% 1,39) eta industrian (-% 3,74). Iazko egoerarekin alderatuta, nabarmentzekoa da zerbitzuekin ( % 11,64) eta industriarekin ( % 8,83) lotutako langabeziaren igoera handia. Lehen sektorean, % 6,13 egin du gora, eta eraikuntzan, % 6,69. Lehen lan-esperientziaren zain daudenak % 14 gehitu dira. Bereizketa-maila handiagoan, azken hilabetean langabeziak behera egin duelako gehien nabarmendu diren jarduerak hezkuntza (-483), enpleguarekin lotutako jarduerak (-375) eta metalurgia (-155) izan dira. Aldiz, hazkunderik nabarmenena txikizkako merkataritzan gertatu da (+734). Halaber, langabeziak nabarmen egin du gora egoitza-establezimenduetako asistentzian (+456) eta janari- eta edari-zerbitzuetan (+190).
Langabezia-denbora eta kontratazio-mota
Langabezian dauden pertsonen denborari dagokionez, urtarrilean iraupen luzeko langabeziak gora egin zuen: 467 pertsona (+% 0,69) eta iraupen laburrekoak 1.023 pertsona (+% 1,66). Urteko erreferentziari dagokionez, iraupen luzeko kolektiboa % 20,80 handitzeak kezkatzen du; epe laburrekoa, berriz, % 2,24 handitu da. Krisia luzatu ahala, iraupen luzeko langabeziaren proportzioa gero eta handiagoa da; gaur egun, 67.983 langabe, % 52, iraupen luzeko langabeak dira.
Urtarrilean, 59.318 kontratazio egin dira EAEn, eta horietatik 5.273 ( % 8,89) mugagabeak izan dira, 2020ko urtarrilean baino lau hamarren gutxiago. Kontratazioa % 5,15 jaitsi da aurreko hilabetearekin alderatuta, eta % 26,1 iazko urtarrilarekin alderatuta. Lanaldi partzialeko kontratuen tasa % 37,08 da, % 50,15 emakumeen artean eta % 24,18 gizonen artean.
Azken hilabete honetan 43.089 pertsona kontratatu dira, eta horietatik % 49,44 emakumeak izan dira. Kontratatutako pertsonen kopuruak % 3,5 egin du gora 2020ko abenduarekin alderatuta, baina % 19,5 txikiagoa da 2020ko urtarrilarekin alderatuta. Horrek agerian uzten du pandemiari eusteko neurrien ondorioz lan-merkatuan indarra asko galdu dela.
Gizarte Segurantzako afiliazioa
Afiliazioari dagokionez, eta Gizarte Segurantzaren datuen arabera, urtarrila ixtean 950.884 pertsona zeuden afiliatuta, 2020ko abenduan baino 8.248 gutxiago (-% 0,86) eta duela urtebete baino 19.087 gutxiago (-% 1,97). Jaitsiera hori hilabete honetako ohiko marjinetan dago.
Lurraldeka, Araban 1.368 pertsona gutxiago daude afiliatuta (-% 0,88), Gipuzkoan 3.397 pertsona gutxiago (-% 1,06) eta Bizkaian 3.483 gutxiago (-% 0,72). Afiliazioaren jaitsiera nabarmenagoa izan da emakumeen artean (-% 1, 4.578 pertsonatan) gizonen artean baino (-% 0,74, 3.670 pertsona), nahiz eta urte arteko portaeran jaitsiera handiagoa izan den gizonen artean (-% 2,34) emakumeen artean baino (-% 1,57).
DSBE
Diru-sarrerak bermatzeko errenta jasotzeko eskubidea duten pertsonei dagokienez, urtarrilean 69 titular gehiago izan dira, hau da, % 0,1 gehiago. Guztira, 54.816 titular daude, 2020ko urtarrilean baino 2,473 gehiago.
DSBE kobratzen duten pertsona guztien % 18,1ek lan prekarioa du, % 23,6 pentsioduna da, % 45 langabezian dago eta % 13,3 lan-merkatuko bitartekaritzatik kanpo dago. Lan prekarioa duten emakumeak DSBE kobratzen duten emakumeen ia laurdena dira, % 21,1; gizonen artean, ehuneko hori % 13,8koa da.
