- Salatu du ez direla kontuan hartu gizarte-eragileak, eta enpresa-interesa nagusitu dela lan-eskubideen eta negoziazio kolektiboaren gainetik
Lehendakariorde eta Lan eta Enpleguko sailburu Idoia Mendiak Lehiaren Euskal Agintaritzak joan den maiatzean argitaratutako «Lehiak lan-merkatuan duen eraginari buruzko gida praktikoa» euskal Administrazioak ez aplikatzeko eskatu du. Gida horren abiapuntua negoziazio kolektiboa zalantzan jartzea da, Langileen Estatutuaren lege organiko batek babesten baitu. Horrez gain, ez ditu kontuan hartu ez gizarte-eragileak, ez Lan Agintaritza bera, azken horrek bermatzen baitu lan-arloko legezkotasuna betetzea.
Joan den maiatzean argitaratutako gida honela justifikatzen da: «Lehiaren Zuzenbidearen argitan, lan-araudiaren babesean gizarte-eragileen artean gertatu ohi diren jarduketetatik erator daitekeen problematika». Lan-merkatuan benetako lehia mugatzen duten jokabideak agerian jartzea eta identifikatzea, eta jarraibide edo gomendio batzuk ematea, operadore ekonomikoek saihestu edo, hala badagokio, zuzendu ditzaten lan-merkatuan lehia murrizten duten jardunbideak, enpresen arteko lehia handiagoa bermatzeko».
Lehendakariordeak «haserrea, desadostasuna eta kezka» adierazi ditu horrelako baieztapenen inguruan, gida batean. Gida horrek «lehiari buruzko gaiak baino ez ditu aipatzen, gainerako legeria alde batera utzita, besteak beste eta bereziki lan-arlokoa, baina baita kontratazio publikoei buruzkoa ere, Administrazio Publikoarekin kontratatu nahi duten enpresei eragiten eta behartzen diena».
Negoziazio kolektiboa eta lan-legezkotasuna bermatzea
Lehiaren Euskal Agintaritza jakinaren gainean egon dadin bidalitako gutun batean, Mendiak gogorarazten du hitzarmen kolektiboak lan-legeriaren iturri eta Espainiako Konstituzioaren 35. artikuluak babestutako eskubideen iturri direla, eta Langileen Estatutuaren 82. artikuluan garatzen direla. Hitzarmen horien legezkotasunaren kontrola Lan Agintaritzak egiten du, Euskadiren kasuan, Lan Zuzendaritzak eta haren Lurralde Ordezkaritzek. «Eta legezkotasun-azterketaren esparruan ezartzen da hitzarmen kolektibo bat indarreko legedira egokitzen den ala ez, zalantzan jarritako gidak aztertzen dituen edukiak barne: lanaldia, ordutegiak, ABLEekin kontratatzeko debekua edo ez, eta beste batzuk. Eta, lehen kontrol horren ondoren, erakunderen batek hitzarmen kolektibo bat behartze-izaerako arau baten aurkakoa dela uste badu, jurisdikzio-bidera jo ahal izango da haren legezkotasuna zehazteko «, azaldu du Lehendakariordeak.
Mendiak adierazi duenez, gainera, gizarte-eragileen, langileen ordezkarien eta enpresaburuen parte-hartzerik gabe egin da gida, «hitzarmen kolektiboak negoziatzeko eta adosteko legitimatuta dauden bakarrak dira, eta haiek autonomia kolektiboaren arabera askatasunez hartutako akordioaren adierazpena dira», eta dokumentutik ondorioztatzen den «jarrera ideologiko zehatza» nabarmentzen du, non «alde batera uzten baita lan-baldintzak hobetzeko helburua herri-helburu bat dela, eta kalitatezko enpleguaren aldeko apustua egiten duen Gobernu Planaren helburu bat», negoziazio kolektiboaren bidez lortzen dena.
Horregatik guztiagatik, «lehendakariorde honek, esleituta dituen eskumenen esparruan, beharrezkotzat jotzen du Agintaritza honen aurrean jasota uztea argitaratutako» Gida «Agentziak esleituta dituen funtzioez harago doala, legeriaren ikuspegi partziala emanez, hau da, kontuan hartu gabe gure lan-harremanak eraikitzen dituen lan-legeria, beste ondasun juridiko batzuen babesa, hala nola laneko segurtasuna eta osasuna, edo bizi-baldintzen hobekuntza». «Ikuspegi horrek Administrazio Publikoek beren araudia ez betetzera eramango luke, eta, langileen eskubideak zaintzeko, Autonomia Estatutuak aurreikusten duen bezala lan-arloko legeria betearazteko eta Elkarrizketa Sozialaren Mahaiaren akordioen balioa deuseztatzeko betebeharra bezala, Gobernu honek bere Legegintzaldiko Programan egiteko konpromisoa hartu duen bezala», gaineratu du.
Ondorioz, Lehendakariordeak agerian utzi du «desadostasun erradikala» duela, berehala kentzeko eskatu du, eta EAEko Administrazioak kontuan ez hartzeko, jasotzen dituen irizpideak Gobernu Programaren espirituaren eta letraren aurkakoak direla ulertzen baita, bai eta indarrean dagoen lan-legeriaren aurkakoak ere, eta ustezko enpresa-interes bat gainditzen duelako, pertsonen lan-eskubideak babesteko aurrerapenen gainetik».
